بدنسازی و رشد
بیشترین باور غلطی که در بین عموم مردم در رابطه با بدنسازی رایج می باشد این است که سن شروع ورزش بدنسازی را از ۱۸ سالگی دانسته و بدنسازی و رشد در سنین پایین را را تضاد هم می دانند. دلیل این نوع طرز فکر، بسته شدن صفحات رشد و جلوگیری از افزایش قد توسط تمرینات بدنسازی میباشد. برای همین افراد نا آگاه تلاش میکنند که در سنین رشد تمرینات و فعالیتهایی غیر از بدنسازی انجام دهند و برای رشد قد والیبال و بسکتبال را موثرتر می دانند.
نکته اول
والیبال یا بسکتبال تاثیری در رشد قد ندارد و بلندی قد کاملا ژنتیکی میباشد. برعکس تفکر عموم، این دو ورزش نه تنها در رشد قد تاثیرگذار نیست بلکه تاثیر منفی نیز دارد. به طور کلی کارشناسان توصیه میکنند ورزشهایی که باعث ضربه به استخوانها و مفاصل می شوند، می توانند برای رشد قد تاثیر منفی داشته باشند. به عنوان مثال فشار تمرین با وزنه روی مفاصل، خیلی کمتر از فشار تمرینات در سایر ورزشها میباشد. شنا سوئدی حدودا نصف وزن بدن ، تمرینات پرشی ۶ برابر وزن بدن و تمرینات سرعتی ۳ برابر وزن بدن بر مفاصل فشار وارد می کنند.
فشار دمبل یا هالتر قابل مقایسه با فشار تمرینات بالا نیست مگر اینکه تمرینات بدنسازی را به صورت حرفهای انجام دهید و بالای ۱۰ سال سابقهی تمرین داشته باشید. در نتیجه انجام تمرینات بدنسازی تاثیری در کوتاهی قد ندارد و بدنسازی و رشد تا اینجای کار تضاد هم نیستند.
اکثر کشورهای پیشرفته در مدارس، حرکات اصلی بدنسازی را با وزن سبک و به صورت اصولی آموزش میدهند (هدف آنها تقویت عضلات در سنین بالا میباشد). شایع بودن کمر درد ، زانو درد یا دیسک کمر در سنین بالا (به خصوص بانوان) و ضعیف بودن عضلات چهار سر ران به دلیل تمرین نداشتن در سنین رشد و نوجوانی میباشد (بدنسازی و رشد). تمرینات بدنسازی و رعایت رژیم در سنین نوجوانی به روند افزایش تودهی عضلانی و کاهش چربی بدن کمک میکند و باعث افزایش ترشح هورمون رشد در بدن می شود.(اصلی ترین عامل رشد قد ژنتیک میباشد و بدنسازی کمک کنندهی رسیدن به حداکثر پتانسیل فرد برای رشد قد میباشد).
تاثیری که بدنسازی و رشد قد کودکان و نوجوانان دارد، بعد از ژنتیک منوط به تغذیه میباشد. اگر تغذیه نامناسب باشد، رشد قد با مشکل مواجه میشود و بالعکس.
در کنار اسکلت، بدن دائما در حال شکل گیری و کشش میباشد تا بتواند رشد اسکلت را پوشش دهد. در انتهای استخوانهای بلند، یک لایه نازک به نام صفحه اپی فیزیال وجود دارد که از غضروف ساخته شده و به ارامی به استخوان تبدیل میشود. این صفحه رشد میکند و باعث طویل تر شدن استخوان میگردد.(بر اساس مقاله ای از دانشگاه ایالتی پن (۱)). سرانجام این غضروف خود را با کلسیم پر می کند و رشد استخوان متوقف میشود.
صفحات رشد به طور ویژه آسیب پذیر هستند (۲). اگر صفحات رشد دچار شکستگی و آسیب دیدگی شدید شوند، احتمال بهبود پیدا نکردن آنها وجود دارد.
تمرینات بدنسازی در سنین نوجوانی باعث کاهش ریسک شکستگی و میزان آسیبهای مرتبط میشوند و افزایش قدرت و میزان استحکام اسخوان BSI را در پی خواهند داشت.
بر خلاف باور عموم ، وزنه زدن با رشد (بدنسازی و رشد) تداخل ندارد و باعث جلوگیری از اسیب و تقویت اسکلت بدن میشود (۳). در مقاله ای از Sport Health (۴)، دستورالعملهای مربوط به فعالیتهای بدنی و رفتارهای بی تحرکی، تمرینات بدنسازی را لازمه ی تقویت عضله و استخوان کودکان و نوجوانان می داند. بهترین سن برای شروع فعالیت بدنسازی ۱۰ الی ۱۱ سالگی می باشد (انجام وزنههای سنگین با تکرار پایین برای نوجوانان توصیه نمیشود). ایده آل است که در سنین رشد ۳ الی ۴ جلسه در هفته تمرینات بدنسازی داشته باشید تا بدنسازی و رشد را در کنار هم تجربه کنید.
منابع
1.http://www.personalpsu.eduAtaff/m/b/mbt102/bisci4online/bone/bone5.htm
2.https://orthoinfo.aaos.org/eniseases–conditions/growth-plate-fractures/
3.Endocrine Responses to Exercise in the Developing Child and AdolescentRich-
mond E.a- Rogol A.D.,2016
4.https://www.researchgate.net/profile/Clayton_Kuklick/publication/328916286_Unintended_consequences_oftoo_much_discipline/links/SbebOa6892851c6b27bcfcOd/Unintended-consequences-of-too-much-discipline.pdf#page=30
در صورت مفید بودن این مطلب، پیشنهاد میکنم مطلب پروتئین و سلامتی را نیز مطالعه بفرمایید.