سلولیت، وضعیتیه که توی اون پوست گودی، برجستگی پیدا میکنه و مثل پوست پرتقال به نظر می رسه. علت اون تغییر ساختار سلول های چربی و بافت های پیوندیه که زیر سطح پوست قرار دارن (۱). این تغییرات می تونن سلول های چربی رو بسیار بزرگ کرده و به سمت خارج به درون بافت همبند زیر پوست هل بدن. بعلاوه، تغییر توی خونرسانی به مناطق تحت تأثیر سلولیت ممکنه منجر به جمع شدن مایعات اضافی توی بافت بشه. این به پوست ظاهری ناهموار می ده که با سلولیت همراهه. جالب اینجاست که سلولیت تقریباً به طور انحصاری در خانم ها دیده می شود و بیشتر توی ران، شکم و باسن ایجاد می شه. دلیل اینکه افراد به سلولیت مبتلا می شن هنوز به طور کامل شناخته نشده، اما به احتمال زیاد به علت ترکیبی از عوامل ایجاد می شه. رایج ترین نظریه ها شامل هورمون ها، جنسیت، سبک زندگی و التهاب است. با این حال، سن، حساسیت ژنتیکی و شکل بدن هم ممکنه توی اون نقش داشته باشن.
هورمون ها
سلولیت به خاطر تغییر در اندازه و ساختار سلول های چربی ایجاد می شه. به همین دلیل پیشنهاد شده که هورمون هایی مثل انسولین و کاتکول آمین ها، که توی تجزیه و ذخیره چربی نقش دارن، می تونن نقش اصلی رو توی شکل گیری اون داشته باشن(۲). به عنوان مثال، گفته شده که هرگونه عدم تعادل هورمونی که باعث افزایش چربی در اثر تجزیه چربی شود، مانند مقادیر بالای انسولین، می تواند فرد رو در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سلولیت قرار بده (۳). علاوه بر این، با توجه به اینکه سلولیت تقریباً به طور انحصاری توی زنان دیده می شه، تصور می شه که هورمون جنسی زنانه استروژن می تونه توی اون نقش داشته باشه. این تئوری خیلی احتمال بالایی داره، چون سلولیت بعد از بلوغ زنان ایجاد می شه. همچنین توی مواقعی که زنان دچار تغییر در سطح استروژن میشن، مثل بارداری و یائسگی، بدتر می شه. با این وجود، علی رغم این حدس و گمان ها، در حال حاضر نقش دقیق هورمون ها توی تشکیل سلولیت مشخص نیست.
جنسیت
زنان خیلی بیشتر از مردان به سلولیت دچار می شن (۴). یکی از دلایل این امر شامل تفاوت توی نحوه ی قرارگیری چیدمان بافت همبند و سلول های چربی زنان در زیر پوسته (۲). زنان تعداد زیادی سلول چربی دارن که به صورت عمودی در زیر پوست قرار می گیرن، و بالای سلول، بافت همبند رو در یک زاویه مسقیم لمس میکنه. در مقابل، مردان تمایل دارن تعداد کمتری از سلول های چربی رو داشته باشن، و این سلول ها چونکه به صورت افقی قرار دارن، به صورت تخت در برابر همدیگه قرار می گیرن.
برای همین تفاوت های بافیتیه که در زنان، سلول های چربی به بافت همبند “فرو رفته” و در زیر پوست قابل مشاهده بشن. این تفاوت های ساختاری به نوعی در توضیح اینکه چرا سلولیت تقریباً به طور انحصاری در زنان دیده می شه، وجود داره.
سبک زندگی
تجمع مایعات در بافت های اطراف می تونه ظاهر سلولیت رو بدتر کنه. گفته شده که ممکن است تغییر در گردش خون در مناطق دارای سلولیت تا حدی مقصر این موضوع باشه (۱). برخی دانشمندان همچنین اظهار داشتن که این امر می تونه ناشی از سبک زندگی غیرفعال باشه. تصور می شه که مدت زمان طولانی نشستن باعث کاهش جریان خون و ایجاد این تغییرات در مناطق مستعد سلولیت می شه. البته، شما توی افراد فعال و ورزشکار هم سلولیت رو میتونید ببینید و اینطوری نیست که افراد فعال و ورزشکار سلولیت نداشته باشن، فقط میزان و درجه ی سلولیت توی اونا احتمالا به نسبت افراد بی تحرک کمتره.
التهاب
نظریه دیگه اینه که سلولیت نوعی اختلال در بافت پیوندیه که در اثر التهاب مزمن و درجه پایین ایجاد می شه. برخی از دانشمندان سلول های ایمنی بدن رو که با التهاب مزمن در ارتباط هستن، مثل ماکروفاژها و لنفوسیت ها، توی بافت آسیب دیده از سلولیت پیدا کردن (۵). با این حال، توی تحقیقات دیگه هیچ مدرکی در مورد پاسخ التهابی در این مناطق پیدا نشده.
نقش رژیم غذایی در ایجاد و درمان سلولیت
درمورد این نقش و تاثیر اون هنوز به خوبی تحقیق نشده. یک گروه از دانشمندان اظهار داشتن که رژیم غذایی حاوی مقادیر بیش از حد کربوهیدرات ممکنه باعث بدتر شدن سلولیت بشه. دلیل این امر هم اینه که این موضوع می تونه سطح هورمون انسولین رو افزایش بده و باعث افزایش چربی کل بدن بشه (۳)(۴). علاوه بر این، همچنین پیشنهاد شده که یک رژیم غذایی حاوی مقدار زیادی نمک چونکه ممکنه احتباس مایعات رو توی بدن افزایش بده، احتمالاً باعث بدتر نشون دادن سلولیت می شه. با این حال، در حال حاضر شواهد بسیار کمی برای اثبات این نظریه ها وجود داره. با این حال، هنوز هم ایده خوبیه که مطمئن بشید رژیمتون حاوی مقادیر زیادی قند تصفیه شده یا کربوهیدرات نیست. همچنین حفظ وزن سالم و هیدراته بودن خیلی مهمه. این به این دلیله که افزایش وزن و افزایش سن با افزایش خطر ابتلا به سلولیت ارتباط داره. بنابراین حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل می تونه براتون مفید باشه (۶). با این وجود، با توجه به اینکه سلولیت تقریباً توی همه زنان رخ می ده، احتمال صفر کردن شانس ابتلا به سلولیت با رژیم، خیلی پایینه و فقط میشه اونو کمتر کرد.
سلولیت با کاهش وزن میتونه بهتر یا حتی بدتر بشه! کاهش وزن اغلب به عنوان یک روش خوب برای خلاص شدن از سلولیت تبلیغ می شه. افزایش وزن مطمئناً می تواند اونو بدتر کنه، خصوصاً اگه در حال حاضر هم اضافه وزن دارید، اما تأثیر کاهش وزن به عنوان یک روش درمانی مشخص نیست (۷(
یه مطالعه کوچک نشون داده که کاهش وزن به کاهش شدت سلولیت در اکثر افراد، به ویژه در افرادی که دارای اضافه وزن هستند، کمک می کنه (۸). با این حال، حدود ۳۲٪ از افراد در این مطالعه دریافتند که کاهش وزن در واقع باعث بدتر شدن سلولیت اونا شده! دلیل این امر مشخص نیست، اما ممکنه به دلیل عوامل دیگه ای باشه. به عنوان مثال، تفاوت در ساختار و قابلیت ارتجاعی بافت همبند، و همچنین احتباس مایعات، می تونه به ظهور سلولیت کمک کنه (۹(
به طور کلی، اکثر افراد دریافتن که کاهش وزن ظاهر سلولیت رو بهتر میکنه، اما این امر برای همه تضمین شده نیست.
اگه نگران سلولیت هستید، برخی از روش ها وجود دارن که ممکنه ظاهر اونو بهتر کنن. با این وجود، در حال حاضر هیچ درمانی وجود نداره که ثابت شده باشه که برای از بین بردن سلولیت توی طولانی مدت موثره. به طور کلی، جلوگیری از سلولیت به طور کامل ممکن نیست. با این حال، داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش و حفظ وزن سالم ممکنه به شما کمک کنه و لازمه تاکید کنم سلولیت بیماری، زشتی نقص و … نیست و کاملا طبیعیه. شما می تونید یه سومر مدل باشید ولی بازم سلولیت داشته باشید چیزی که مشخصه اینه که ژنتیک توی این قضیه هم نقش خیلی اساسی بازی میکنه، پس بدنتونو دوست داشته باشید!
منابع
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11204512/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22758934/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26327870/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20865236/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16020201/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15868063/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15225265/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16874227/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21691567/
