سویا چیه؟
سویا ، یکی از بقولات هست که احتمالاً حاصل اهلی سازی گیاهی وحشی در شرق آسیاست و دانه سویا ازلحاظ اسید آمینه میتونین، نسبت به کنجد فقیر است اما ازلحاظ اسید آمینه لیزین در سطح بالایی قرار دارد. سویا بیش از سایر دانه‌ها به پروتئین حیوانی شباهت دارد. میزان پروتئین سویا دو برابر سایر دانه‌های روغنی است اما درصد روغن آن از سایر دانه‌های روغنی رایج کمتر است. وجود پروتئین زیاد سبب شده است که کنجاله روغن کشیده شده آن برای تغذیه انسان بسیار مناسب باشد.
پروتئین موجود در سویا
طبق نظر انجمن پزشکی ورزشی کانادا (۱) سویا در پروتئین مصرفی بین ورزشکاران کمترین محبوبیت رو دارِ جز برای گیاه‌خواران. پروتئین‌های سویا از خود دانه سویا گرفته می‌شن. مسئله جذب و هضم پروتئین سویا برای ورزشکارها امر مهمیِ و طبق تحقیقات (۱) ارزش بیولوژیکی سویا (BV) یا (Biologic value) حدود ۷۴ هستش که از خیلی از پروتئین وی (باارزش بیولوژیکی بالای ۱۰۰) و حتی پروتئین کازئین (نمره ۷۷) پایین‌ترِ.
ولی جذب این پروتئین از کازئین سریع‌تر و از وی آهسته تره. نکته دیگه اینِ بااینکه سویا آمینو اسیدهای ضروری رو داره ولی پروتئین اون کیفیت بالایی نداره. (۱)
مقایسه پروتئین وی با پروتئین سویا
- مصرف هردو نوع پروتئین وی و سویا بعد از تمرین به ریکاوری کمک می‌کنه. ولی سویا با داشتن خاصیت آنتی‌اکسیدانی اثرات منفی رو کاهش می‌ده بااین‌حال این تحقیق به گفته خود محققان اون ازلحاظ قابل اتکا بودن زیاد موثق نیست چون‌که رژیم هردو گروه استفاده‌کننده از وی و سویا ، آزاد و دست خودشون بوده. (۲)
- پروتئین‌های بر پایه شیر در مقایسه با سویا ، قابلیت افزایش حجم عضلانی بیشتری رو به بدن می‌دن و عضله سازی بهتری رو انجام می‌دن.(۳)
آیا مصرف سویا عوارضی داره؟
مصرف سویا عوارض خاصی نداره، اما بعضی‌ها ممکنه به اون حساسیت نشون بدن. علاوه بر این مشاهده‌شده که ایزوفلاون (یک نوع استروژن گیاهی به نام فیتواستروژن) سویا در بعضی افراد می‌تونه باعث کم‌کاری تیروئید بشه (۴) و همچنین فیتیک اسید موجود در اون می‌تونه موجب اختلال در جذب مواد معدنی بشه؛ که البته سر این موضوع اختلاف‌نظر وجود داره.
مزیت‌های سویا
به خاطر وجود فیتواستروژن در اون، جلوگیری از سرطان سینه (۵) و پروستات (۶) و کمک به عدم بازگشت اونا می‌شه. (۷)
منابع
۱.https://www.caasn.com/soy-protein.html
2.Soy versus whey protein bars: Effects on exercise training impact on lean body mass and antioxidant status,Erin C Brown, Robert A DiSilvestro,2004
3.The role of milk- and soy-based protein in support of muscle protein synthesis and muscle protein accretion in young and elderly persons,Phillips SM, et al. J Am Coll Nutr. 2009.
4.Sathyapalan T, Manuchehri AM, Thatcher NJ, Rigby AS, Chapman T, Kilpatrick ES, Atkin SL. The effect of soy phytoestrogen supplementation on thyroid status and cardiovascular risk markers in patients with subclinical hypothyroidism: a randomized, double-blind, crossover study. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2011 May 1;96(5):1442-9
5.Maskarinec G, Ju D, Morimoto Y, Franke AA, Stanczyk FZ. Soy Food Intake and Biomarkers of Breast Cancer Risk: Possible Difference in Asian Women?. Nutrition and cancer. 2017 Jan 2;69(1):146-53.
6.van Die MD, Bone KM, Williams SG, Pirotta MV. Soy and soy isoflavones in prostate cancer: a systematic review and meta‐analysis of randomized controlled trials. BJU international. 2014 May;113(5b):E119-30.
۷.https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/soy/
