سویا یکی از بقولات هستش که احتمالاً حاصل اهلی‌سازی گیاهی وحشی در شرق آسیاست و دانه سویا از لحاظ اسید آمینه میتونین نسبت به کنجد فقیر است اما از لحاظ اسید آمینه لیزین در سطح بالایی قرار دارد سویا بیش از سایر دانه‌ها به پروتئین حیوانی شباهت دارد.میزان پروتئین سویا دو برابر سایر دانه‌های روغنی است اما درصد روغن آن از سایر دانه‌های روغنی رایج کمتر است. وجود پروتئین زیاد سبب شده‌است که کنجاله روغن کشیده شده آن برای تغذیه انسان بسیار مناسب باشد.
طبق نظر انجمن پزشکی ورزشی کانادا(۱) سویا در بین پروتئین مصرفی بین ورزشکاران کمترین محبوبیت رو داره جز برای گیاه خواران. پروتئین های سویا از خود دانه سویا گرفته میشن.
مسئله جذب و هضم پروتئین سویا برای ورزشکارا امر مهمیه و طبق تحقیقات (۱) ارزش بیولوژیکی سویا(BV) یا( Biologic value) حدود ۷۴ هستش که از خیلی از پروتئین وی (با ارزش بیولوژیکی بالای ۱۰۰) و حتی پروتئین کازئین(نمره ۷۷ ) پایینتره. ولی جذب این پروتئین از کازئین سریعتر و از وی آهسته تره. نکه دیگه اینه که با اینکه سویا آمینو اسیدهای ضروری رو داره ولی پروتئین اون کیفیت بالایی نداره(۱)
تحقیقی نشون داده که (۲) مصرف هردونوع پروتئین وی و سویا بعد از تمرین یه ریکاوری کمک میکنه ولی سویا با داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی اثرات منفی رو کاهش میده با این حال این تحقیق به گفته خود محققان اون از لحاظ قابل اتکا بودن زیاد موثق نیست چون که رژیم هردو گروه استفاده کننده از وی و سویا ، آزاد و دست خودشون بوده.
با اینحال تحقیق دیگه ای نشون داده که پروتئین های بر پایه شیر در مقایسه با سویا ، قابلیت افزایش حجم عضلانی بیشتری رو به بدن میدن و عضله سازی بهتری رو انجام میدن.(۳)
عوارض سویا:
سویا عوارض خاصی نداره اما بعضیها ممکنه به اون حساسیت نشون بدن. علاوه بر این مشاهده شده که ایزوفلاون (یک نوع استروژن گیاهی به نام فیتواستروژن) سویا در بعضی افراد میتونه باعث کم کاری تیروئید بشه (۴) و هم چنین فیتیک اسید موجود توی اون میتونه موجب اختلال در جذب مواد معدنی بشه. وه البته سر این موضوع اختلاف نظر وجود داره.
یکی از مزایای سویا، به خاطر وجود فیتواستروژن در اون، جلوگیری از سرطان سینه (۵)و پروستات(۶) و کمک به عدم بازگشت اونا میشه.(۷)
منابع
۱.https://www.caasn.com/soy-protein.html
2.Soy versus whey protein bars: Effects on exercise training impact on lean body mass and antioxidant status,Erin C Brown, Robert A DiSilvestro,2004
3.The role of milk- and soy-based protein in support of muscle protein synthesis and muscle protein accretion in young and elderly persons,Phillips SM, et al. J Am Coll Nutr. 2009.
4.Sathyapalan T, Manuchehri AM, Thatcher NJ, Rigby AS, Chapman T, Kilpatrick ES, Atkin SL. The effect of soy phytoestrogen supplementation on thyroid status and cardiovascular risk markers in patients with subclinical hypothyroidism: a randomized, double-blind, crossover study. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2011 May 1;96(5):1442-9
5.Maskarinec G, Ju D, Morimoto Y, Franke AA, Stanczyk FZ. Soy Food Intake and Biomarkers of Breast Cancer Risk: Possible Difference in Asian Women?. Nutrition and cancer. 2017 Jan 2;69(1):146-53.
6.van Die MD, Bone KM, Williams SG, Pirotta MV. Soy and soy isoflavones in prostate cancer: a systematic review and meta‐analysis of randomized controlled trials. BJU international. 2014 May;113(5b):E119-30.
۷.https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/soy/
