خیلی از افراد نگران اضافه شدن وزنشون هستن. اما توی بعضی از افراد این نگرانی، وسواسی می شه و در نتیجه شرایطی به نام بی اشتهایی عصبی ایجاد می شه. بی اشتهایی عصبی نوعی اختلال در خوردنه که می تونه منجر به کاهش شدید وزن بشه. فرد مبتلا به بی اشتهایی، دغدغه ی دریافت کالری و وزن رو داره.
افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی یا آنورکسیا(۱)، رژیم بسیار کم کالری دارن و ترس بیش از حد از اضافه شدن وزنشونو دارن. این افراد، احساس چاقی و اضافه وزن دارن در حالی که اتفاقا کمبود وزن هم دارن(۲) اونا موقعی که وزنشون کم میشه، احساس بهتری نسبت به خودشون دارن. همچنین ممکنه بیش از حد ورزش کنن. آنورکسیا معمولاً توی زنان نوجوان تشخیص داده می شه، اما توی زنان مسن و جوان و گاها مردان هم تشخیص داده شده.
شناسایی علائم بی اشتهایی عصبی(۳)(۴)
کسانی که بی اشتهایی عصبی دارن، وزنشونو کاهش می دن و وزن بسیار کمشونو به روش های مختلف حفظ می کنن. بعضیا برخی محدودیت های شدیدی توی میزان کالری دریافتی خودشون ایجاد می کنن، بعضی دیگه بیش از حد ورزش می کنن. بعضی از اونا دچار دوره های پرخوری و نخوردن مشابه روش استفاده شده توسط مبتلایان به پرخوری عصبی رو دارن. بعضیای دیگه از ملین ها، استفراغ یا ادرار آورها برای خلاص شدن از کالری مصرفیشون استفاده می کنن. کسی که دچار بی اشتهایی عصبیه، علائم زیر رو ممکنه داشته باشه :
- ناتوانی در حفظ وزن طبیعی
- خستگی
- پوستی زرد یا لکه دار و پوشیده از موهای نرم و نازک
- نازک شدن مو یا ریزش اون
- یبوست
- بیش از سه دوره فقدان قاعدگی
- پوست خشک
- فشار خون پایین
همچنین ممکنه رفتارهایی از این قبیل رو نشون بدن: ورزش بیش از حد
- پس زدن غذا به کناره‌های بشقاب به جای خوردن اون، یا برش دادن غذا به قطعات کوچک
- تحریک پذیری
- شرکت نکردن در فعالیت های اجتماعی
- خلق و خوی افسرده
- انکار گرسنگی
- استفاده از دیورتیک ها، ملین ها یا قرص های لاغری
چه عواملی باعث بی اشتهایی عصبی می شن؟
علت دقیق بی اشتهایی عصبی مشخص نیست. افرادی که دچار بی اشتهایی می شن ممکنه تصویر بدنی منفی ای از بدنشون داشته باشن. اونا ممکنه روی “کامل” بودن متمرکز شده باشن. اونا ممکنه به دنبال راه هایی برای کنترل زندگی خودشون باشن. اعتقاد بر اینه که عوامل دیگه ای مثل بیولوژی، محیط و روانشناسی توی این اختلال نقش دارن. بیولوژی ژنتیک و هورمون ها ممکنه توی ایجاد بی اشتهایی عصبی تأثیر داشته باشن. بعضی از شواهد نشون میدن که ارتباطی بین بی اشتهایی و سروتونین، ماده شیمیایی تولید شده در مغز، وجود داره. از طرفی، فشارهای محیطی از طرف جامعه برای لاغر به نظر رسیدن هم، ممکنه توی ایجاد بی اشتهایی عصبی نقش داشته باشه. تصاویر غیر واقعی بدن افراد از رسانه ها، مثل مجلات و تلویزیون می تونه جوانان و نوجوانان رو تحت تأثیر قرار بده و باعث بشه اونا هم بخوان مثل اون بازیگر یا سوپر مدل باشن. از لحاظ روانشناسی، افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی بیشتر میتونن این رژیم های غذایی سخت رو حفظ کنن و این به این دلیله که افراد مبتلا به OCD مستعد وسواس و اجبار هستن.
مبتلایان به بی اشتهایی عصبی، با مشاوره و یا مصرف دارو میتونن درمان بشن، اما متاسفانه، ای دسته از افراد گاها کارشون به بیمارستان کشیده میشه و باید بستری بشن تا بتونن دوباره قدرت و سلامتیشونو به دست بیارن. این اختلال مثل همه ی اختلالات دیگه درجه بندی داره، ولی احتمال اینکه فرد با بی اشتهایی عصبی، کنترل خودشو از دست بده و توی این بیماری خودشو گم کنه، خیلی زیاده.
یه مشکلی که وجود داره اینه که امروزه با پیشرفت تکنولوژی و رشد شبکه های اجتماعی، همه ی ما با عکس های جذاب بازیگرا، ورزشکاران و مدل ها رو به رو میشیم. اما خوبه که اینو توی ذهن داشته باشیم که : ۱.هر کسی ژنتیک خودشو داره و نمیتونه عینا مثل یکی دیگه بشه ۲.ما از زحمات یا حتی گاها “زیرآبی های” اون شخص خبر نداریم ۳. یه عکس یا ویدیو، برای اینکه توی اینترنت آپلود بشه، تحت ادیت و فوتوشاپ های زیادی قرار میگیره و حتی موقع عکس برداری و فیلم برداری، گریم و میکاپ های سنگینی روی شخص انجام میگیره.
پس: خودتونو با هیچ کس مقایسه نکنید و بدونید که لاغر بودن به معنی زیبا بودن نیست!! اگه شما یا اطرافیانتون نشونه هایی که بالا گفتیم رو دارید، حتما از یه متخصص مشاوره بگیرید!
رفرنس ها
.”What are Eating Disorders?”. NIMH. Archived from the original on 23 May 2015. Retrieved 24 May 2015.
.Attia E (2010). “Anorexia nervosa: current status and future directions”. Annual Review of Medicine. 61 (1): 425–35. doi:10.1146/annurev.med.050208.200745. PMID 19719398
.Surgenor LJ, Maguire S (2013). “Assessment of anorexia nervosa: an overview of universal issues and contextual challenges”. Journal of Eating Disorders. 1 (1): 29. doi:10.1186/2050-2974-1-29. PMC4081667. PMID 24999408.
Boswell JF, Anderson LM, Anderson DA (June 2015). “Integration of Interoceptive Exposure in Eating Disorder Treatment”. Clinical Psychology: Science and Practice. 22 (2): 194–210. doi:10.1111/cpsp.12103.
