اگه چربی بیش از حد توی کبد انباشته بشه، می تونه منجر به التهاب بشه که می تونه عوارضی رو ایجاد کنه. تغییرات خاصی توی رژیم غذایی و برنامه ورزشی شما ممکنه به معکوس کردن این وضعیت کمک کنه. کبد چرب به عنوان استئاتوز کبدی هم شناخته میشه. زمانی اتفاق می‌افته که چربی در کبد جمع بشه. داشتن مقادیر کم چربی در کبد طبیعیه، اما مقدار زیاد اون می تونه به یک مشکل سلامتی تبدیل بشه.
کبد شما دومین عضو بزرگ بدن شماست. این ارگان به پردازش مواد مغذی از غذاها و نوشیدنی ها کمک می کنه و مواد مضر خون شما رو فیلتر می کنه.(۱) چربی بیش از حد در کبد شما می تونه باعث التهاب کبد بشه که می تونه به کبد شما آسیب برسونه و زخم ایجاد کنه. در موارد شدید، این زخم می تونه منجر به نارسایی کبد بشه.
موقعی که عارضه کبدچرب در فردی که مقدار زیادی الکل مصرف می کنه ایجاد بشه، بهش بیماری کبد چرب الکلی (AFLD) میگن. اما اگه در فردی که زیاد الکل مصرف نمیکنه اتفاق بیفته، بهش بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) میگن. بر اساس یک بررسی در سال 2017، NAFLD بر 25٪ تا 30٪ افراد در ایالات متحده و اروپا تأثیر میذاره.(۲)
علائم کبد چرب چیه؟
کبد چرب می‌تونه در چهار مرحله پیشرفت کنه، از جمله:
- استئاتوهپاتیت (NASH): علاوه بر چربی اضافی، التهاب هم در کبد وجود داره.
- کبد چرب ساده: تجمع چربی اضافی در کبد وجود . کبد چرب ساده پیشرفت نکنه تا حد زیادی بی ضرره.
- سیروز: جای زخم در کبد زیاد شده و توانایی کبد رو مختل میکنه. این شدیدترین مرحله ست و برگشت ناپذیر است.
- فیبروز: التهاب مداوم در کبد. حالا این التهاب باعث ایجاد اسکار و زخم شده. با این حال، کبد هنوز هم می تونه به طور کلی عملکرد طبیعی داشته باشه.
هر دو AFLD و NAFLD به طور مشابهی ظاهر میشن. با این حال، توی بسیاری از موارد، کبد چرب هیچ علامت قابل توجهی ایجاد نمی کنه. اما ممکنه احساس خستگی کنید یا احساس ناراحتی یا درد در سمت راست بالای شکمتون داشته باشید.
برخی از افراد مبتلا به بیماری کبدچرب دچار عوارضی از جمله زخم شدن کبد میشن. اسکار کبد به عنوان فیبروز کبد شناخته میشه. اگه دچار فیبروز شدید کبدی بشید، بهش سیروز میگن، سیروز یک وضعیت بالقوه تهدید کننده زندگیه که می تونه باعث نارسایی کبد بشه.
آسیب کبدی ناشی از سیروز دائمیه. به همین دلیل خیلی مهمه که در وهله اول از پیشرفتش جلوگیری کنید. سیروز ممکنه این علائم رو داشته باشه: (۳)
- گیجی
- درد شکم
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- ادرار تیره رنگ
- خارش پوست
- مدفوع رنگ پریده
- ضعف یا خستگی
- از دست دادن اشتها
- زردی پوست و چشم
- تورم (ادم) پاهای شما
- کبودی یا خونریزی آسان
- بزرگ شدن سینه در مردان
- تجمع مایع در شکم (آسیت)
- خوشه های شبکه مانند رگ های خونی زیر پوست شما
بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) چیه؟
بیماری NAFLD نوعی بیماری کبد چربه که با مصرف زیاد الکل ارتباطی . دو نوع وجود دارد:
کبد چرب ساده، که همونطور که گفته شد توی اون چربی در کبد وجود داره، اما التهاب یا آسیب سلول های کبدی کمه یا اصلا وجود نداره. کبد چرب ساده معمولا اونقدر بد نمیشه که باعث آسیب یا عوارض کبدی بشه. استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)، که توی اون شما دچار التهاب و آسیب سلول های کبدی و همچنین چربی در کبد میشید.
التهاب و آسیب سلول های کبدی می تواند باعث فیبروز یا زخم شدن کبد بشه. NASH ممکن است منجر به سیروز یا سرطان کبد هم بشه.
بیماری کبد چرب الکلی چیه؟
بیماری کبد چرب الکلی به دلیل مصرف زیاد الکله. کبد شما بیشتر الکلی رو که می نوشید تجزیه می ، بنابراین اینجوری الکل می تونه از بدن شما خارج بشه. اما فرآیند تجزیه اون می تونه مواد مضری رو تولید کنه. این مواد می‌تونن به سلول های کبد آسیب برسونن، التهاب ایجاد و دفاع طبیعی بدن شما رو تضعیف کنن.
هرچقدر الکل بیشتری بنوشید به کبد آسیب بیشتری وارد می کنید. بیماری کبد چرب الکلی اولین مرحله بیماری کبدی مرتبط با الکل است. مراحل بعدی هپاتیت الکلی و سیروز هستن.
چه کسانی در خطر ابتلا به بیماری کبد چرب هستن؟
علت بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) ناشناخته ست. محققان می دونن که احتمال اون در این دسته افراد بیشتره:
- افرادی که چاق هستند
- افرادی که دیابت نوع 2 و پیش دیابت داشته دارند
- افرادی که سطوح بالای چربی خون، مانند کلسترول و تری گلیسیرید دارند
- افرادی که میانسال یا بزرگتر هستند(البته کودکان هم ممکنه بهش مبتلا بشن)
- افرادی که اسپانیایی هستند و بعد از اون سفیدپوستان غیر اسپانیایی. در آمریکایی های آفریقایی تبار کمتر رایجه.
با اینکه ایجاد این تغییرات در سبک زندگی و کاهش وزن ممکنه سخت باشه، اما کبد چرب دارید، فواید اون خیلی زیاده براتون، بنابراین تمام تلاشتونو بکار ببرید! و به یاد داشته باشید، بزرگترین خطر برای افراد مبتلا به کبد چرب، بیماری قلبی عروقیه. برخی از این تغییرات سبک زندگی نه تنها می تونن کبد چرب شما رو بهبود ببخشن یا برطرف کند، بلکه به سلامت قلب شما هم کمک می کنن.
رفرنس مقاله
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK535438/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5643282/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441992/
- https://www.health.harvard.edu/blog/fatty-liver-disease-what-it-is-and-what-to-do-about-it-2019011015746
- https://medlineplus.gov/fattyliverdisease.html
- https://www.elsevier.es/en-revista-annals-hepatology-16-articulo-the-effect-coffee-consumption-on-S1665268120301691
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5960814/
