کلومیفن (Clomiphene) چه نوع داروئی است؟
کلومیفن (Clomiphene) سیترات یک SERM است، یا به عبارت دیگه تغییر دهنده گیرنده‌های استروژن به صورت انتخابی. اسم سخت و طولانی داره اما این یعنی چی؟ این دسته از داروها روی یک گروه از گیرنده‌ها تأثیرات موافق و یا مخالف می‌ذارن، برای مثال کلومیفن (Clomiphene) روی گیرنده‌های هیپوفیز استروژنی تأثیر آنتاگونیستی داره و اون رو به اصطلاح بلاک یا خاموش می‌کنه که این کار باعث می‌شه هیپوفیز نتونه استروژن رو حس بکنه.
برعکس این دارو روی گیرنده‌های استخوان حالت موافق داره و حتی اگر استروژن کم باشه و یا نباشه می‌تونه اعمال استروژن رو اونجا انجام بده، کل فلسفه داروهای استروئیدی انتخابی به این شکل هست. برگردیم به هیپوفیز، کلومیفن (Clomiphene) باعث می‌شه که محور هیپوفیزی هیپوتالاموسی استروژن رو حس نکنه، این کار باعث می‌شه LH بیشتری ترشح کنه تا تستوسترون بیشتر تولید بشه که درنتیجه استروژن بیشتر بشه. البته کلومیفن (Clomiphene) می‌تونه FSH رو هم بیشتر کنه.
کلومیفن (Clomiphene) خواص ضد استروژنی هم داره که معمولاً بدن‌سازها ازش استفاده می‌کنن که همونطور که گفتم در برخی از بافت‌های بدن حالت ضد استروژنی داره یکیش می‌تونه غدد سینه باشه. مصرف کلومیفن (Clomiphene) باعث جفت شدن این دارو با گیرنده‌های استروژن غدد سینه می‌شه و جلوی رشد این بافت رو می‌گیره و اگر این دارو مصرف نمی‌شد استروژن بود که با این گیرنده‌ها جفت می‌شد و رشد این بافت رو تحریک می‌کنه.
توجه داشته باشید کلومیفن (Clomiphene)، سطوح استروژن رو کم نمی‌کنه و یا پروسه آروماتاز رو متوقف نمی‌کنه بلکه استروژن رو بلاک می‌کنه و یا اون رو می‌پوشونه.
آیا کلومیفن (Clomiphene) ضد عوارض استروئیدی هست؟
در بیشتر موقعیت‌ها کلومیفن (Clomiphene) به تنهایی نمی‌تونه با عوارض استروژنی داروها مبارزه کنه، مخصوصاً دوره‌های پیشرفته و سنگین، در این موقعیت‌ها باید از داروهای مهار کننده آروماتاز استفاده کرد. کلومیفن (Clomiphene) دارویی هست که بیشترین نقشش رو در دوران پاک‌سازی یا PCT نشون می‌ده، تقریباً می‌شه گفت قوی‌ترین دارویی که می‌تونه افزایش تستوسترون طبیعی رو ایجاد کنه در خانواده SERM ها همین کلومیفن (Clomiphene) هست.
در حیطه درمانی از کلومیفن (Clomiphene) به عنوان داروی بارداری و کمک به درمان ناباروری یاد می‌شه، معمولاً خانم‌هایی که تخمک‌گذاری‌شون به مشکل خورده و یا کم هست از این دارو استفاده می‌کنن، البته آقایون هم از این دارو استفاده می‌کنن تا تعداد اسپرم هاشون بیشتر بشه.
عوارض کلومیفن (Clomiphene)
عوارض کلومیفن (Clomiphene) هم چند مورد هست که حتماً باید بهش اشاره کرد
- یکی از این موارد که تقریباً در همه SERM ها مشترک هست تأثیرات خلق‌وخویی این داروها هست دلیلش هم این هست که درواقع این داروها بسیار شبیه به استروژن هستند و روی گیرنده‌های این هورمون در بدن اثر می‌ذارن، برای مثال برای برخی افراد مصرف کلومیفن (Clomiphene) باعث افسردگی می‌شه و یا میل جنسی رو به شدت کم می‌کنه که معمولاً با قطع دارو از بین می‌ره.
- یکی دیگه از عوارض خاص کلومیفن (Clomiphene) حساسیت به نور هست که در چشم‌ها اتفاق میافته و در دوز های بالا می‌تونه چشم‌ها رو اذیت کنه، به صورت کلی کلومیفن (Clomiphene) عوارض حس بینایی رو به همراه داره.
- یکی دیگه از عوارض SERM ها آکنه هست که این دلیلش احتمالاً کاهش و افزایش ناگهانی تستوسترون و وارد شدنش به بدن هست که معمولاً در دوره‌های پاک‌سازی این آکنه خودش رو نشون می‌ده.
دوز مصرفی کلومیفن (Clomiphene)
دوز مصرفی کلومیفن (Clomiphene) هم برای پاک‌سازی معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در هفته هست، برای مبارزه با عوارض استروژنی هم همین دوز مورد استفاده هست.
گردآوری: مهدی طیبی
منابع
Fertil Steril. 1978 Mar;29(3):320-7.
Int J Impot Res. 2003 Jun;15(3):156-65.
Understanding sex biases in immunity: effects of estrogen on the differentiation and function of antigen-presenting cells. Immunol Res. 2005;31(2):91-106.
The effects of normal aging on the response of the pituitary-gonadal axis to chronic clomiphene administration in men. J Androl 1991 Jul-Aug;12(4):258-63
Optic neuropathy associated with clomiphene citrate therapy. Fertil Steril. 1994 Feb;61(2):390-1
Visual disturbance secondary to clomiphene citrate. Arch Ophthalmol. 1995 Apr;113(4):482-4
اگر این مطلب براتون مفید بوده، پیشنهاد میکنم مطلب مسترون را نیز مطالعه بفرمایید.
