مکمل افدرین (Ephedrine supplement)چیست؟نقاط قوت متعدد افدرین

افدرا، گیاهی از گونه Ephedra sinica، بیش از 5000 سال است که در طب سنتی چین مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیبات فعال آن شامل افدرین و سودوافدرین است که به عنوان محرک‌های قوی عمل کرده و بر سیستم عصبی مرکزی، سیستم تنفسی و فرآیندهای متابولیک تأثیر می‌گذارند.

با این که افدرا به عنوان درمانی طبیعی برای کاهش وزن، مشکلات تنفسی و افزایش عملکرد ورزشی معرفی شده است، اما نگرانی‌های جدی در مورد ایمنی و سلامت آن نیز مطرح است. در این مطلب ما شواهد موجود برای مکمل‌ها را ارائه کرده‌ایم و بررسی کاملی از فواید، خطرات و وضعیت بحث‌برانگیز مکمل افدرین در صنایع سلامت و ورزش آورده‌ایم.

افدرا(افدرین) چیست؟

افدرا، که در طب سنتی چین به نام ما هوانگ (Ma Huang) شناخته می‌شود، گیاهی شبیه بوته است که در آسیا و بخش‌هایی از خاورمیانه رشد می‌کند. این گیاه حاوی چندین آلکالوئید فعال است که مهم‌ترین آن‌ها افدرین و سودوافدرین هستند. این ترکیبات به عنوان عوامل سمپاتومیمتیک(مقلد سمپاتیک) عمل کرده و ترشح آدرنالین و نورآدرنالین را تحریک می‌کنند.

این کار منجر به افزایش ضربان قلب، فشار خون، مصرف انرژی و گشاد شدن برونش‌ها می‌شود. (1) از بین آلکالوئیدهای افدرا، افدرین حرارت‌زا است و می‌تواند به عنوان یک ماده کاهنده اشتها عمل نماید. این کار را از طریق تاثیر روی مرکز سیری در هیپوتالاموس انجام می‌دهد. (2) مکمل‌ افدرین به دلیل توانایی آن‌ها در افزایش متابولیسم، کاهش اشتها و بهبود عملکرد ورزشی محبوبیت پیدا کرده‌ است. (3)

فواید احتمالی افدرین

• کاهش وزن

توانایی افدرا در تحریک کاهش وزن یکی از مزایای اصلی آن است که به شدت تبلیغ می‌شود. اثرات ترموژنیک(حرارت‌زا) افدرین با افزایش نرخ متابولیک باعث افزایش مصرف کالری می‌شود.(4) طبق تحقیقات، میزان کالری سوخته شده در شبانه روز در افرادی که مکمل افدرین مصرف کرده اند، حدود 3.6% بیشتر می‌باشد.(5)

یک متاآنالیز نشان داده است که مکمل افدرین، به‌ویژه در ترکیب با کافئین، در کوتاه مدت باعث کاهش وزن متوسطی می‌شود. ترکیب این دو ماده باعث افزایش اکسیداسیون چربی و کاهش اشتها می‌گردد. (3)

آزمایشات بالینی نشان داده اند افرادی که مکمل‌ افدرین مصرف می‌کنند، به طور متوسط 1.3 کیلوگرم بیشتر از گروه‌های کنترل در هر ماه کاهش وزن داشتند. (6) با اینحال، اکثر مطالعات انجام شده، اثرات افدرین را در کوتاه مدت بررسی کرده‌اند. برای نتیجه گیری دقیق نیاز به داده‌های جدید و بررسی‌های بلند مدت این مکمل است.

• بهبود عملکرد ورزشی

خواص محرک افدرین باعث شده است که در میان ورزشکارانی که به دنبال افزایش عملکرد هستند، محبوب باشد. افدرین میتواند با افزایش ترشح آدرنالین، تمرکز را بهتر کند، خستگی را کاهش و به طور موقت استقامت و توان خروجی را افزایش دهد.

به دلیل اینکه افدرین یک داروی سمپاتومیمتیک و یک محرک سیستم عصبی مرکزی است، معمولاً به عنوان یک افزایش دهنده انرژی استفاده می‌شود. محصولات حاوی گیاه ما هوآنگ و علی الخصوص مکمل افدرین، به منظور بهبود عملکرد هوازی و استقامت، کاهش خستگی، افزایش هوشیاری، بهبود زمان واکنش و حتی افزایش قدرت و ریکاوری استفاده می‌شوند. (7)

این محصولات همچنین به بدنسازان (و کسانی که صرفاً دنبال ظاهر زیبایی هستند) با این ادعا که می‌توانند ترکیب بدن را از طریق تأثیرات ترموژنیک و لیپولیتیک بهبود بخشند، عرضه می‌شوند.(7) علیرغم مزایای بالقوه، استفاده از مکمل افدرین در ورزش توسط سازمان‌هایی مانند آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA) به دلیل خطرات ایمنی ممنوع است.(8)

• فواید تنفسی

خواص گشادکننده برونش افدرا آن را برای درمان آسم و سایر بیماری‌های تنفسی مؤثر می‌سازد. افدرین ماهیچه‌های اطراف مجاری هوایی را شل می‌کند و تنفس را آسان‌تر می‌سازد. در طب سنتی چین به طور مکرر از افدرا به عنوان درمان اصلی برونشیت و آسم استفاده کرده میشده است.

هنوز هم داروهای مدرن مشتق شده از افدرین برای شرایط مشابه تجویز می‌شوند.(9) افدرین می‌تواند به بهبود علائم انسداد مجاری تنفسی کمک کند، اما استفاده بلندمدت آن حتما باید تحت نظارت پزشک باشد.(9)

عوارض جانبی و نگرانی‌های ایمنی افدرین

با اینکه نتایج مثبتی در مورد مصرف مکمل افدرین و لاغری، عملکرد ورزشی و تنفس به ثبت رسیده است، اما، گزارش‌های ضد و نقیضی در مورد عوارض جانبی آن وجود دارد. به صورت کلی، عوارض جانبی محتمل با مصرف افدرین شامل تهوع، استفراغ، سرگیجه، سردرد، اضطراب، ضربان قلب بالا، مشکل در تنفس، خستگی و تاری دید می باشد.

خطرات قلبی عروقی

اثرات محرک افدرا و مکمل افدرین بر سیستم قلبی عروقی می‌تواند منجر به وقایع نامطلوب شدیدی شود. این خطرات در افرادی که دارای شرایط بیماری قبلی هستند، خطرناکتر می‌باشند. استفاده از افدرین با افزایش فشار خون، آریتمی‌ و حملات قلبی مرتبط است. این خطرات زمانی که افدرین با سایر محرک‌ها مانند کافئین ترکیب می‌شود، افزایش می‌یابند.(10)

اثرات عصبی

مکمل افدرین می‌تواند بر سیستم عصبی مرکزی اثر گذاشته و منجر به اضطراب، بی‌خوابی و تحریک‌پذیری شود. دوزهای بالای افدرین ممکن است منجر به بیش‌تحریکی شود که علائمی مانند سردرد، لرزش و در موارد شدید، تشنج ایجاد می‌کند. افراد با پیش‌زمینه شرایط روانی در معرض این دسته از عوارض جانبی افدرین بیشتر قرار می‌گیرند.(11)

حوادث مرگبار

یک بررسی جامع از گزارش‌های موردی نشان داد که افدرا در چندین مرگ، به‌ویژه در میان ورزشکاران و بزرگسالان جوانی که از آن برای کاهش وزن استفاده می‌کردند، نقش داشته است. این یافته‌ها در شکل‌گیری سیاست‌های نظارتی برای مصرف این مکمل نقش اساسی داشتند. (12)

شواهد علمی در خصوص مکمل افدرین

اثرات کوتاه‌مدت در مقابل بلندمدت

در حالی که مطالعات کوتاه‌مدت اثربخشی افدرا را در کاهش وزن و بهبود عملکرد نشان می‌دهند، مطالعات بلندمدت محدود هستند.  اکثر مطالعات نیز اثر مکمل افدرین را در ترکیب با کافئین بررسی کرده اند. برای همین برای نتیجه گیری درست‌تر به داده های بیشتری نیاز است.

داده‌های متناقض در مورد ایمنی

اگرچه برخی مطالعات نشان می‌دهند که مکمل افدرین در دوزهای کنترل شده ایمن است، تغییرات در فرمولاسیون مکمل‌ها تعیین دوزهای ثابت را دشوار می‌سازد.

وضعیت نظارتی افدرا و دوز ایمن مصرفی

• ایالات متحده: FDA در سال 2004 مکمل‌های غذایی حاوی افدرا را به دلیل نگرانی‌های ایمنی ممنوع کرد . با این حال، این ماده در داروهای تجویزی برای آسم و سایر شرایط همچنان موجود است. علاوه بر این، این سازمان دوز مصرفی ایمن برای مکمل افدرین را از 24 میلیگرم در روز به 8 میلیگرم تقلیل داده و هشدار داده است که بیش از 7 روز نباید آن را مصرف کرد.(7)
• کانادا: افدرا محدود است اما به طور کامل ممنوع نیست. می‌توان آن را در برخی فرمولاسیون‌ها تجویز کرد.
•  طب سنتی: در مناطقی که طب سنتی چین عملی می‌شود، افدرا همچنان تحت نظارت پزشکی استفاده می‌شود.
• اروپا: بسیاری از کشورهای اروپایی استفاده از مکمل افدرین را محدود یا ممنوع کرده‌اند، مگر در موارد درمانی خاص.

نتیجه‌گیری

افدرا و افدرین فواید قابل توجهی در کاهش وزن، بهبود عملکرد ورزشی و سلامت تنفسی دارند. با این حال، این فواید تحت الشعاع خطرات جدی ایمنی از جمله عوارض قلبی عروقی، عصبی و کبدی قرار دارند. شواهد به دست آمده بر لزوم احتیاط و نظارت دقیق نظارتی تأکید دارند. افرادی که میخواهند مکمل افدرین را مصرف کنند، حتما باید تحت نظارت پزشک باشند.

ما در تیم بدن خوبا به شما کمک می‌کنیم تا به سبک زندگی سالم و بدن ایده‌آل خود برسید.

منابع

1.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26295290
2. https://ods.od.nih.gov/factsheets/EphedraandEphedrine-HealthProfessional/#en11
3.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8384179/
4.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/4014068
5.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10209080
6.  https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12672771
7.  https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC155439/
8.  https://www.wada-ama.org/sites/default/files/resources/files/2021list_en.pdf
9.  https://www.drugs.com/ephedrine.html
10.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8940308/
11.  https://ods.od.nih.gov/factsheets/ephedraandephedrine-HealthProfessional/
12.  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8988594/