شاید برای شما هم این سؤال پیش‌آمده باشد که بدنسازی را از چه سنی باید شروع کرد و این اتفاق بیشتر در بین نوجوانان مدرسه‌ای رخ می‌دهد که اغلب خانواده‌هایشان نگران می‌شوند. برخی از خانواده‌ها این‌گونه فکر می‌کنند که بدنسازی مانع از رشد فرد می‌شود و سلامت او را به خطر می‌اندازد و حتی باعث کوتاهی قد نیز می‌شود. در ادامه به طور کامل این موارد را بررسی خواهیم کرد تا نوجوانان و والدین تصمیمات بهتری در انتخاب رشته بدنسازی داشته باشند.
بدنسازی را از چه سنی شروع کنیم؟
برخی از متخصصین در زمینه ورزش بدنسازی توصیه می‌کنند که بین سنین 12 تا 14 سالگی بهتر است ورزش‌های قدرتی و اصلاحی برای انعطاف پذیری و مقاومت بدن انجام شود و فرد بیشتر با تکنیک آشنایی پیدا کند. جوانان از سن 15 سالگی که هورمون‌ها فعالیت درستی دارند و بدن از نظر فیزیکی آماده تر است، می‌توانند بدنسازی را شروع کنند؛ اما به شرطی که طبق نظر و برنامه دقیق مربی بدنساز باشد.
انجام دادن ورزش در سنین نوجوانی حتماً باید با اصول درست و بر اساس ریتم بدنی فرد باشد؛ زیرا ژنتیک افراد مثل هم نیست و بی توجه بودن به این مسئله می‌تواند مشکل ایجاد کند. بدنسازی از سن 15 سالگی در صورتی که به درستی و با احتیاط های لازم انجام شود مزایای زیادی در دراز مدت برای فرد خواهد داشت. هرگز در شروع ورزش مسئله ژنیتیک را فراموش نکنید؛ زیرا خیلی از تاثیرات و پیامدهای ورزشی به عوامل ژنتیکی فرد بستگی خواهد داشت.
چرا سن در بدنسازی مهم است؟
در سنین کم که بدن همچنان در حال رشد و توسعه است و عضلات و استخوان‌ها در حال تکامل هستند انجام تمرینات نادرست و غیراصولی بدنسازی می‌تواند آسیب‌های جدی وارد کند. اما زمانی که سن بلوغ کامل شده است و هورمون‌های بدن افزایش پیدا کرده‌اند، فعالیت‌های ورزشی به رشد بهتر و قدرت بیشتر نیز کمک می‌کنند.
سن در بدنسازی مهم است؛ زیرا بر روی سلامت جسم، رشد فیزیک بدنی، انجام اصول درست تمرین و بهبود نیازهای فردی تأثیر می‌گذارد و به همین خاطر اهمیت دارد که از چه سنی تمرین را شروع کنید. افرادی که در سنین زیر 18 سالگی تمرینات بدنسازی انجام می‌دهند باید دقت داشته باشند که حرکات را به شکل انفجاری و سرعتی انجام ندهند تا فشار زیادی به خود وارد کنند، آن‌ها باید تمرکز خود را بر روی اصول درست تمرین و آهسته و پیوسته انجام دادن آن بگذارند و به مرور زمان با بیشتر شدن سن قدرت بدنی خود را بالاتر ببرند.
بهترین سن بدنسازی چیست؟
همان‌طور که گفته شد افراد می‌توانند برای آغاز بدنسازی از سن زیر 18 سال شروع کنند؛ اما نباید تمرینات را به شکل قدرتی سرعتی و بدون نظارت مربی مجرب انجام دهند زیرا می‌توانند به هورمون‌ها و سیستم فیزیکی بدن آسیب وارد کنند. درست است اینطور بگوییم که بهترین زمان بدنسازی از سن بالای 18 سال است به این خاطر که بدن به بهترین حالت از رشد خود رسیده است و هورمون‌ها در بالاترین حد خود قرار دارند و باعث تقویت و حجم دهی بیشتر عضلات، همچنین بهبود عملکردهای ورزشی با تداوم بالا می‌شود.
با بالا رفتن سن از 35 سالگی به دلیل کمتر ترشح شدن هورمون‌های بدن مانند تستوسترون، بافت های عضلات و چربی های بدن تجزیه می‌شوند و عضله‌سازی را سخت‌تر می‌کند و فرد نیاز به تمرین و تلاش بیشتری پیدا می‌کند و نیاز است حداقل سه روز در هفته بدنسازی انجام دهد.
وقتی که از سنین کمتر بدنسازی و عضله‌سازی شروع شود به‌خاطر متابولیسم زیاد و چرخه هورمونی منظم بهترین شکل از عضله‌سازی و رشد انجام خواهد شد و در سنین بالا بدن عضلانی تر و آماده تری و خواهید داشت. فراموش نکنید در کنار بدنسازی اصولی باید رژیم غذایی مناسب همراه با پروتئین بالا داشته باشید تا نتیجه بهتری حاصل شود.
سن در عضله سازی تأثیر دارد؟
درست است که با بالا رفتن سن رشد هورمون‌ها کمتر می‌شود و روند تمرین را کند می‌کند؛ اما باز هم می‌شود عضله‌سازی انجام داد. تا 35 سالگی بهترین فرم از عضله‌سازی اتفاق می‌افتد و از 35 سالگی کار افراد سخت برای ساختن بدن ایده‌آل سخت می‌شود؛ اما به این منظور نیست که هیچ عضله‌سازی اتفاق نمی‌افتد و باید ورزش را کنار گذاشت.
حتی افراد بالای 70 سال هم می‌توانند عضله‌سازی کنند فقط ممکن است تمرینات آن‌ها به کیفیت سنین پایین نباشد و زمان زیادی لازم داشته باشند. رعایت رژیم غذایی متناسب با نیازهای بدن، پیروی از برنامه تمرینی درست و جامع، مصرف مکمل‌های بدنسازی مورد نیاز به عضله‌سازی و تناسب‌اندام بهتر افراد کمک می‌کند؛ ولی به شرطی که تحت‌نظر مربی با تجربه و با برنامه‌ریزی دقیق باشد.
بهتر است برای نتیجه‌گیری عالی از ورزش خود روند تمرینات را عوض کنید و در کنار بدنسازی پیاده‌روی روزانه یا دویدن را نادیده نگیرید حتی می‌توانید ورزش‌هایی مانند پیلاتس، یوگا و ازاین‌قبیل ورزش‌ها را در روزهای غیر از بدنسازی انجام دهید تا به بهبود عضله‌سازی کمک بیشتری کنید.
عوارض تمرین بدنسازی از سن کم
بدنسازی در سن کم با رعایت نکردن شیوه درست تمرین و نداشتن آگاهی کافی می‌تواند عوارضی را برای شخص به وجود آورد که در بعضی مواقع نیز سلامت و روال عادی سیستم بدنی را به هم می‌زند. در ادامه به برخی از عوارض تمرین بدنسازی از سن کم اشاره می‌کنیم:
- بی‌نظم شدن هورمون‌ها
- مشکلات مفصلی
- اجرای تکنیک‌های غلط
- استرس و اضطراب مضاعف
- به هم خوردن روند رشد
- بیماری‌های جسمی
- عدم رعایت بایدها و نبایدها
فواید بدنسازی در سن مناسب
توجه به زمان مناسب بدنسازی برای هر فردی مفید است و در درازمدت تأثیر مثبتی در بدن خواهد داشت. برای هر انسانی ورزش کردن و مصرف غذایی سالم از واجبات است. شما در هر سنی که باشید برای ورزش کردن باید نکاتی مانند خواب مناسب، تغذیه سالم، رعایت اصول ورزشی، استراحت کافی و از همه مهم‌تر پیروی از یک برنامه تمرینی صحیح بر طبق سیستم بدن که از واجبات است را در نظر داشته باشید. در زیر به فواید ورزش در سنین مناسب اشاره کرده‌ایم:
- پیشگیری از پوکی استخوان
- افزایش عضلات بدن
- بالا رفتن سوخت‌وساز بدن
- پیشرفت در فعالیت قلب و رگ‌ها
- جلوگیری از بیماری‌ها
- تشویق به زندگی سالم
- تنظیم شدن خواب و استراحت
- بیشتر شدن استقامت و پایداری شخص
- بهبود خلق‌وخو
بدنسازی را تا چه سنی می‌شود ادامه داد؟
تا امروز برای بدنسازی سن دقیقی تعیین نشده است و همه افراد از نوجوانی تا میان‌سالی و حتی سنین بالای 70 سال می‌توانند آن را انجام دهند. تا زمانی که فرد توان و انرژی کافی برای انجام تمرینات داشته باشد با خیال راحت می‌تواند آن را ادامه دهد. بهتر است بدانید بدنسازی در سنین بالا به دلیل تحلیل رفتن عضلات و ضعیف شدن آن‌ها بسیار ضروری خواهد بود.
درست است افراد سن بالا مانند جوانان از تمرینات نتیجه نمی گیرند؛ اما بدنسازی بی تأثیر هم نخواهد بود و با گذر زمان عضله‌سازی انجام می‌شود. بدنسازی می‌تواند در همه سنین ادامه دار باشد و به بهبود شرایط فرد و بهتر شدن شرایط زندگی او کمک کند و درصورتی‌که به طور خودسرانه و بدون برنامه‌ریزی باشد ممکن است مشکل به وجود آورد.
بدنسازی برای کودکان مناسب است؟
وقتی صحبت از بدنسازی برای کودکان می‌شود اول باید این موضوع را در نظر بگیریم که منظور چه نوع تمرینی است. تمرینات متعدی وجود دارند که به نیت ساختن بدن ایده‌آل و متناسب مورد استفاده قرار می‌گیرد از قبیل ورزش‌های قدرتی، کار با وزنه و بدنسازی. کودکان فقط باید تمرینات قدرتی که در سطح توانشان است را انجام دهند و فشار زیادی به خود وارد نکنند. انجام تمرینات قدرتی هیچ مانعی ندارد و باعث شاد شدن و تخلیه انرژی کودک می‌شود ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک، آمادگی جسمانی، شنا، فوتبال، رقص، والیبال، بسکتبال، دوچرخه جزو این دسته تمرینات هستند.
تمرینات بدنسازی و کار با وزنه، باید از سن مناسب و زمانی که کودک به رشد و بلوغ کامل رسیده است انجام شود تا از نظر درک و یادگیری به آگاهی رسیده باشد و برای شروع حتماً باید از وزنه‌های خیلی سبک با دفعات تکرار کم استفاده شود. در نظر داشته باشید که شروع بدنسازی کودکان حتماً باید با اصول ورزشی مناسب و با نظارت مربی حرفه‌ای باشد.
تأثیر بدنسازی در نوجوانی
بدنسازی در نوجوانی تأثیر مثبتی روی فرد و سیستم بدنی او دارد و درصورتی‌که به شکل درست و دقیق باشد مشکلی برای فرد و سلامت جسمی ایجاد نمی‌کند. نوجوانی یکی از اصلی‌ترین دوران رشد و پیشرفت هورمونی است که با رعایت اصول بدنسازی می‌توان به بهبود عملکرد مفاصل و رشد عضلات کمک کرد.
نوجوانانی که هنوز رشد کاملی نداشتند و به بلوغ درست نرسیده‌اند به‌هیچ‌عنوان نباید تمریناتی مثل بزرگسالان انجام دهند و بیشتر باید بر روی تمرینات قدرتی متناسب با فرم و ریتم بدن متمرکز باشند. نوجوانان باید از مصرف داروهای بدنسازی، انجام تمرینات غیراستاندارد و مسابقات بدنسازی به شدت خودداری کنند چرا که با این اشتباهات روند رشد خود را مختل می‌کنند.
آیا بدنسازی باعث کوتاهی قد می‌شود؟
به‌طورکلی هیچ نظریه علمی براین‌اساس که بدنسازی باعث کوتاهی قد می‌شود وجود ندارد و این باور غلطی است که از گذشته تا به حال ذهن همه را درگیر خود کرده است. عده کمی از مربیان بدنسازی این نظر را دارند بدنسازی و کار با وزنه جلو رشد استخوان‌ها گرفته می‌شود و بخش غضروفی استخوان‌ها سفت‌وسخت شده و تبدیل به استخوان می‌شود و مانع از رشد می‌شود.
اما مطالعات و تحقیقات علمی نشان داده‌اند که در سنین جوانی به‌خاطر افزایش هورمون‌های رشد و تستوسترون رشد فرد بهتر انجام می‌شود و باعث کوتاهی قد نمی‌شود و حتی به استحکام و استقامت استخوان‌ها و مفاصل کمک زیادی می‌کند. فراموش نکنید ژنتیک عامل اصلی هر اتفاقی در بدن می‌تواند باشد و به همین علت مشورت با پزشک و مربی کاربلد را نباید نادیده گرفت.
جمع‌بندی
بدنسازی در سنین مختلف مانعی ندارد و با توجه به نیاز فرد، مسائل ژنتیکی و شرایط بدنی تحت‌نظر مربی با تجربه انجام می‌شود و بهترین سن برای شروع تمرینات قدرتی و عضله‌سازی از 18 سالگی است و از 12 تا 17 سالگی بهتر است تمرینات اصلاحی و آشنایی با تکنیک‌های بدنسازی انجام شود؛ زیرا فرد در سن رشد است و برای تمرینات پر فشار و سنگین خیلی زود است.
در سنین بالا بهتر است در کنار بدنسازی ورزش‌های دیگری همراه با مکمل‌های بدنسازی مورد نیاز انجام شود تا فرد بهتر عضله‌سازی کند. در سنین بالا به دلیل کاهش متابولیسم و تحلیل عضلات انجام تمرینات سخت‌تر می‌شود؛ ولی بی‌نتیجه نخواهد بود.
منابع
https://www.quora.com/Is-25-too-late-to-start-bodybuilding
https://www.fitness-world-nutrition.com/en/a-quel-age-commencer-la-musculation
https://kidshealth.org/en/teens/strength-training.html
https://boxingbayside.com.au/what-is-the-perfect-age-to-start-bodybuilding/
https://www.thewellnesscorner.com/blog/building-muscle-after-35
