پرتقال تلخ یا نارنج قرنهاست که در طب سنتی مورد استفاده قرار گرفته است.این میوه از گیاه Citrus × aurantium حاصل میگردد. در گذشته، فرهنگهای مختلف از این گیاه به دلیل خواص گوارشی، تنفسی و ضدالتهابی آن استفاده میکردند. اما در دهههای اخیر، محققان به نقش آن در مدیریت وزن و تغذیه ورزشی پی بردهاند.
سینفرین، یک ترکیب فعال موجود در نارنج است و به دلیل شباهت ساختاری آن با سایر محرکها مانند افدرین، اما با پروفایل ملایمتر، مورد توجه قرار گرفته است. سینفرین را میتوان به شکل مکمل سینفرین نیز مصرف کرد.
از زمانی که که استفاده از افدرین در مکملهای غذایی در چندین کشور اروپایی و ایالات متحده ممنوع شد، سینفرین به عنوان جایگزین اصلی افدرین در محصولات کاهش وزن مورد استفاده قرار گرفته است. در این مقاله از مکملها به بررسی خواص سینفرین و فواید و عوارض آن علیالخصوص درمورد لاغری و عملکرد ورزشی خواهیم پرداخت.
سینفرین چیست؟
سینفرین یک آلکالوئید طبیعی است که بهطور عمده در نارنج یا پرتقال تلخ (Citrus aurantium) یافت میشود. این ماده به خاطر خواص محرک و ترموژنیک خود شناخته میشود. (1) این ترکیب در افزایش مصرف انرژی و اکسیداسیون چربی نقش دارد و از این رو به عنوان یک جزء مهم در مکملهای کاهش وزن و بهبود عملکرد ورزشی مورد استفاده قرار میگیرد.
با این حال، مانند هر مکمل دیگری، استفاده از مکمل سینفرین باید به گونهای صورت گیرد که منافع احتمالی آن با دقت در مصرف به دقت مدیریت شود. سینفرین به عنوان یک آمین سمپاتومیمتیک طبقهبندی میشود، به این معنا که عملکرد سیستم عصبی سمپاتیک را تقلید میکند.
این ویژگی عمدتاً مسئول اثرات ترموژنیک آن است؛ فرآیندی که در آن بدن حرارت تولید کرده و کالری میسوزاند. به نظر میرسد سینفرین گیرندههای بتا-۳ آدرنرژیک را تحریک میکند. با افزایش فعالیت این گیرندهها، سینفرین میزان اکسیداسیون چربی را افزایش داده و به این ترتیب میتواند به کاهش وزن کمک کند.(2)
مکمل سینفرین در مقایسه با سایر محرکها
یکی از جنبههای قابل توجه مکمل سینفرین (Synephrine supplement)، پروفایل ایمن نسبتاً مطلوب آن در مقایسه با سایر محرکها مانند افدرین است. یک بررسی مقایسهای بین مکمل سینفرین و افدرین نشان داد افدرین با عوارض شدید قلبی عروقی مانند افزایش فشار خون و ضربان قلب همراه بوده اما سینفرین تأثیر ملایمتری بر عملکرد قلب و عروق داشته است.
این ویژگی آن را به گزینهای نسبتاً ایمنتر برای افرادی که نسبت به محرکهای قوی حساس هستند، تبدیل میکند.(3) علیرغم امیدوارکننده بودن شواهد، متخصصان بر اهمیت استفاده محتاطاتانه تأکید دارند.
مکمل سینفرین (Synephrine supplement) به کاهش وزن کمک میکند؟
توان بالقوه کاهش وزن نارنج یا پرتقال تلخ عمدتاً به دلیل افزایش نرخ متابولیسم آن است. اثر ترموژنیک مکمل سینفرین باعث میشود که در حالت استراحت کالری بیشتری سوزانده شود که در کنار فعالیت بدنی میتواند به ایجاد کسری کالری لازم برای کاهش وزن منجر شود.(2)
این افزایش نرخ متابولیسم در مدیریت وزن اهمیت دارد، چرا که میتواند با کاهش طبیعی نرخ متابولیسم که با کاهش وزن همراه است، مقابله کند. افزایش مصرف انرژی نه تنها به از دست دادن چربی کمک میکند، بلکه ممکن است در حفظ توده عضلانی در زمان کاهش کالری نیز مؤثر باشد.
این مزیت دوگانه برای افرادی که به دنبال بهبود ترکیب بدنی بدون از دست رفتن عضله هستند، بسیار ارزشمند است. با اینکه خواص ترموژنیک مکمل سینفرین قابل توجه است، اما همه افراد به یک اندازه به سینفرین پاسخ نمیدهند و عواملی مانند نرخ متابولیسم پایه، رژیم غذایی، عادات ورزشی و پیشزمینه ژنتیکی نقش مهمی در تعیین میزان تأثیر آن دارند.(4)
محصولاتی که حاوی سینفرین هستند، عمدتاً برای افرادی عرضه میشوند که به دنبال استفاده بیشتر از انرژی در طول تمرینات با شدت پایین تا متوسط میباشند. با این حال، هنوز ثابت نشده است که مصرف پرتقال تلخ یا سینفرین میتواند چربی بدن را کاهش داده یا به کاهش وزن کمک کند.(5)(8)
مکمل سینفرین و عملکرد ورزشی
با وجود محبوبیت گسترده مکمل سینفرین در بازار مکملهای کاهش وزن، تنها در چند سال گذشته اثربخشی این ماده در افزایش اکسیداسیون چربی در حین ورزش به اثبات رسیده است.(5) در حین ورزش، مصرف حاد این مکمل تأثیری بر بهبود عملکرد نداشته است.
مصرف حاد مکمل سینفرین (2–3 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن) توانسته است نرخ اکسیداسیون چربی را در حین تمرینها با شدت افزایشی و در طی 1 ساعت تمرین پایدار افزایش دهد. سینفرین قابلیت افزایش حداکثر نرخ اکسیداسیون چربی را بدون تأثیر بر شدت ورزشی که در آن حداکثر اکسیداسیون چربی به دست میآید دارد.(6)
تا کنون شواهد حاکی از عدم وجود فعالیت ارگونژنی سینفرین در طول ورزش و فعالیتهای ورزشی است. اگرچه مطالعاتی که افزایش ظرفیت ورزشی پس از مصرف حاد سینفرین را نشان دهند، اندک و متناقض با هم میباشند.(5)
از نظر عملی، استفاده حاد از سینفرین ممکن است فوایدی را برای افرادی که به دنبال استفاده بیشتر از چربی در حین ورزش هستند، ارائه دهد.(5) با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا بتوان معلوم کرد که آیا تأثیر مکمل سینفرین (Synephrine supplement) بر اکسیداسیون چربی در حین ورزش با مصرف مزمن حفظ میشود یا خیر.(5)
تا به امروز، شواهد نشان میدهد که Synephrine supplement در حین ورزش و فعالیتهای ورزشی مزیت چندانی بر روی افزایش عملکرد ندارد، هرچند که مطالعاتی که افزایش ظرفیت ورزشی بعد از مصرف آن بهصورت حاد را نشان دهند، نادر و متناقض هستند.(5)
ملاحظات ایمنی مکمل Synephrine برای ورزشکاران
با این که تأثیرات قلبی عروقی سینفرین ملایمتر از سایر محرکها است، اما نشان داده شده مصرف دوزهای بالا یا همراه با سایر محرکها میتواند خطرناک باشد. در سال ۲۰۰۹، مکمل سینفرین به برنامه نظارتی آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA) افزوده شد، زیرا به عنوان مادهای با پتانسیل افزایش عملکرد ورزشی و فعالیتهای بدنی محسوب میشود.
با این حال، مواد موجود در برنامه نظارتی به طور رسمی در ورزش ممنوع نیستند، زیرا شواهد برای تعیین کارایی آنها در افزایش عملکرد و تاثیر آن بر سلامت ورزشکار، قطعی نیست. این بدان معناست که سینفرین هرگز مادهای ممنوع نبوده است، اما همچنان در برنامه نظارتی WADA در سال ۲۰۲۰ جای دارد. (7)
دوز مصرفی مکمل سینفرین
بطور کلی، مصرف عصارههای نارنج یا پرتقال تلخ در مکملهای غذایی در دوزهای ۵۰ تا ۹۸ میلیگرم در روز بیخطر است. (9) اکثر مکملها از ترکیبی از سینفرین و یک محرک دیگر استفاده میکنند. یک مطالعه نشان داده است که مصرف ۴۰ میلیگرم سینفرین همراه با ۳۲۰ میلیگرم کافئین، دوز بدون خطر و موثری از این ترکیبات محسوب میشود.(10)
عوارض مکمل سینفرین
اطلاعات متناقضی درباره در نظر گرفتن سینفرین به عنوان یک ماده محرک وجود دارد. ماده محرک به ماده ای گفته میشود که ضربان قلب و فشار خون شما را افزایش میدهد. (11) یک مطالعه نشان داده است که آب پرتقال تلخ حاوی فورانوکومارین است، ترکیبی که ممکن است همان تداخلات دارویی آب گریپفروت را ایجاد کند. (12)
برای مکمل های حاوی ترکیبی از سینفرین همراه با کافئین در اکثر موارد عوارض قلبی-عروقی گزارش شده است.(13) نمونههایی از این عوارض شامل مشکلات ریتم قلبی، سکته مغزی، درد قفسه سینه و حمله قلبی میباشد. (14)
نتیجهگیری
سینفرین مولکولی ست که از نظر مکانیزم مشابه افدرین است، اما نسبت آن کمتر موثر است. معمولاً به آن “پرتقال تلخ” هم گفته میشود، به نظر میرسد که سینفرین چربیسوزی کمتری نسبت به افدرین داشته باشد. همچنین مکمل سینفرین برای عملکرد ورزشی استفاده میشود، اما فایده آن روشن نیست.
اگرچه مکمل سینفرین در دوزهای معمول ایمن در نظر گرفته میشوند، اما شواهد متناقضی برای اثربخشی آن در کاهش وزن، سلامت تیروئید و مراقبت از پوست وجود دارد. اگر فشار خون بالا، ضربان قلب نامنظم یا گلوکوم دارید بهتر است از مصرف این مکمل اجتناب کنید. قبل از مصرف مکمل سینفرین حتما با مربی خود مشورت نمایید تا از قانونی بودن مصرف آن در رشته ورزشی خود مطمئن شوید
ما در تیم بدن خوبا به شما کمک خواهیم کرد تا در انتخاب مکمل مناسب با رشته ورزشی خود ، انتخاب دقیق و بیخطری داشته باشید.
منابع
- https://ods.od.nih.gov/factsheets/WeightLoss-HealthProfessional/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15311840/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32101364/
- https://ascpt.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1016/j.clpt.2004.11.022
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7830131/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27484437/
- https://www.wada-ama.org/en/resources/science-medicine/monitoring-program
- https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9572433/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23354394/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5655712/
- https://www.nccih.nih.gov/health/bitter-orange#:~:text=%20Bitter%20Orange%20%201%20Background.%20Native%20to,providers%20about%20any%20complementary%20health%20approaches…%20More%20
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27890698/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36639595
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16610576